Duyvendak welkom in Amsterdamse raad
23 augustus 2008 - Het onlangs afgetreden Kamerlid Wijnand Duyvendak zou met zijn achtergrond lid moeten kunnen worden van de gemeenteraad of een deelraad in Amsterdam. Dat blijkt althans uit een peiling van Nieuws uit Amsterdam onder 65 (deel-) raadsleden.
De afgelopen weken raakte Duyvendak (GroenLinks) in opspraak omdat hij in de jaren tachtig politieke inbraken heeft gepleegd en namen van ambtenaren heeft gepubliceerd. Zestig procent van de respondenten vindt echter dat hij met deze achtergrond wel raadslid zou moeten kunnen zijn.
De steun is het grootst onder leden van GroenLinks en vooral PvdA. Respondenten die zelf aan veel soorten acties hebben meegedaan zijn meer geneigd om Duyvendak te steunen. De VVD'ers die aan de peiling meededen vinden juist unaniem dat Duyvendak geen raadslid zou moeten kunnen zijn.
Vijf GroenLinksrespondenten zijn het daar mee eens. Zo stelt Aaron Moscoviter (Bos en Lommer) dat Duyvendak heeft meegewerkt aan persoonlijke bedreigingen. Ook heeft hij zelf aangegeven geen Kamerlid meer te kunnen zijn, 'dan kun je ook geen raadslid zijn'.
In het algemeen vindt 37% van de respondenten dat mensen die bij acties de wet hebben overtreden, zonder dat daarbij sprake was van geweld of bedreigingen, zonder meer raadslid zouden moeten kunnen zijn.
Zesentwintig procent vindt dat dit alleen kan als ze open zijn geweest over hun eigen rol en nog eens 20% stelt bovendien dat ze afstand moeten hebben genomen van hun acties. Ook hier blijken VVD-respondenten in meerderheid afwijzend te staan tegenover politici die burgerlijk ongehoorzaam zijn geweest.
Bij verschillende GroenLinkspolitici is enig ongemak te beproeven over de huidige lijn van hun partij, die onwettige acties heeft afgezworen. "Zouden wij nu van Femke Halsema geen bloemetjes meer mogen planten?" vraagt Rutger Groot Wassink (Westerpark) zich af, refererend aan de clandestiene 'guerrilla gardening' waarmee de partij zich onlangs profileerde.
Wethouder Maarten van Poelgeest (ook GroenLinks) zei vorige week in Nova dat burgerlijke ongehoorzaamheid onder bepaalde voorwaarden te verdedigen is. VVD-fractievoorzitter Eric van der Burg noemde deze uitspraak onacceptabel.
Van de respondenten vindt 72% dat een bestuurder best mag zeggen dat burgerlijke ongehoorzaamheid verdedigbaar kan zijn. Ook enkele VVD'ers nemen op dit punt afstand van hun partijgenoot Van der Burg, namelijk Jos de Wit (gemeenteraad), Michèl Tromp (fractievoorzitter Geuzenveld) en N.J.H. van Hasselt (Zuideramstel).
Eenendertig procent van de respondenten zegt dat de kandidaatstellingscommissie vragen heeft gesteld over hun actieverleden. Negenenzeventig procent vindt dat de commissie dit onderwerp aan de orde zou moeten stellen.
Respondenten konden aangeven of zij anoniem willen blijven; ruim de helft maakt hier gebruik van. De kwestie lijkt vooral gevoelig te liggen onder PvdA'ers, die veel vaker kiezen om anoniem te blijven.
Aan de peiling hebben vooral GroenLinksers (20), PvdA'ers (15) en VVD'ers (11) meegedaan. Er kan niet van uit worden gegaan dat de resultaten representatief zijn voor alle Amsterdamse raadsleden. Ze vormen een weergave van de opvattingen en ervaringen van de 65 respondenten die aan de peiling hebben meegedaan.
Een deel van de respondenten heeft een toelichting gegeven op de antwoorden. Hieronder een bloemlezing.
Henk de Boer (CDA, Zuidoost): Als je het niet eens bent met een wet, dan moet je langs democratische lijnen de wet veranderen. Dat kan door demonstraties, invloed op je partij uitoefenen en petities ondertekenen. Burgerlijke ongehoorzaamheid kan ook, als het maar de democratie dient en je voor de gevolgen instaat.
Marije Cornelissen (GroenLinks, Zuideramstel): Mensen moeten wat mij betreft sowieso nooit op voorhand uitgesloten worden van politieke functies. Ook als iemand bijvoorbeeld in zijn/haar verleden inbraken heeft gepleegd voor geldelijk gewin hoeft diegene niet meteen uitgesloten te worden. Het ligt eraan hoe iemand ermee omgaat. Als je open bent over wat je gedaan hebt, een eventuele straf netjes hebt betaald of uitgezeten en spijt betuigt over eventueel nadeel dat anderen is berokkend hoeft een actie je niet je hele leven nagedragen te worden. Ik denk dat Duyvendak beter voordat hij de politiek inging openheid van zaken had kunnen geven. Dat heeft hij wel gedaan bij de kandidatencommissie, maar niet in het openbaar. Als je vooraf open bent weten kiezers wie je bent en wat je gedaan hebt en is de keuze aan hen om toch (of juist!) op je te stemmen. De keus ligt dan waar hij hoort; bij de kiezer.
Henk Dokter (Baas in Eigen Buurt, Zuideramstel): Een wagen vol mest uitstorten op de stoep van de minister van landbouw (boze boeren) is ook een buitenparlementaire actie die tegen de wet is. Ik kan me voorstellen dat iemand een dergelijke actie uitvoert, ik heb daar geen moeite mee. Als je uit de bedreigingen op persoonlijk vlak blijft uiteraard, geen mensen persoonlijk schaadt, etc. Maar er is altijd een maar: Als je een actie voert moet je je bekend willen maken, staan voor wat je hebt gedaan, en uit willen leggen waarom je tot je actie bent gekomen. Ik heb weinig begrip voor andersoortige acties, die horen in een democratisch land niet thuis. Je wilt toch juist vertellen waarom je je actie voert lijkt mij? En dan moet je ook staan voor de consequenties: de boeren mogen zelf de rommel weer opruimen of ze betalen de gemeente netjes de reinigingskosten. Dat lijkt me niet meer dan fair. Om die reden behoort iemand die niet wil zeggen wat hij/zij heeft gedaan niet thuis in de politiek. En vertellen na verjaring is van een niveau waar ik nogal wat moeite mee heb. Iedereen is jong en onverantwoord geweest, maar daar moet je als je volwassen wordt en bij zinnen komt wel als een verstandig mens mee om kunnen gaan. Zo moeilijk is dat nou ook weer niet. Als je het echt meent...
Rutger Groot Wassink (GroenLinks, Westerpark): Binnen GroenLinks zijn we bezig met een toekomstdebat waarin we juist hebben vastgesteld dat we misschien wel meer een actiepartij willen zijn, dat wordt door de huidige opstelling van Duyvendak en Halsema wel moeilijk. Hun houding is nu wel heel zwart-wit. Onlangs heeft GroenLinks nog 'guerrilla gardening'-acties gehouden, waarbij burgers clandestiene tuintjes aanleggen op de openbare weg. Zouden wij nu van Femke Halsema geen bloemetjes meer mogen planten? We moeten niet hysterisch gaan doen omdat een groot deel van Nederland hysterisch doet. Geweld bij acties is uit den boze en Duyvendak had natuurlijk nooit die adressen van ambtenaren mogen publiceren. Maar om nu ook een taartactie als geweld aan te merken is overdreven. Ik besef heel goed dat 't heftig is maar om het crimineel te noemen gaat me te ver. De sfeer in Nederland doet denken aan die in Duitsland ten tijde van de zogenaamde 'Puddingattentat' in de jaren zestig, toen werden acties ook tot belachelijke proporties opgeblazen om activisten te criminaliseren. We moeten hier als partij maar eens flink over in discussie.
Rick ten Have (D66, Centrum): Ieder heeft passief kiesrecht, tenzij de rechter dit als straf heeft ontzegd.
Coos Hoebe (GroenLinks, de Baarsjes): Bevlogen mensen zullen vaak de grenzen opzoeken, en de politiek heeft bevlogen mensen nodig. Geweld en bedreiging is natuurlijk over de grens heen, maar veel emancipatie- en vernieuwingsbewegingen zouden niet succesvol zijn geweest zonder burgerlijke ongehoorzaamheid.
Joost Kircz (AADG, Centrum): De wet is een uitdrukking van een gemiddelde mening in een bepaald tijdsgewricht. Ooit verbood de wet bijvoorbeeld homoseksualiteit. Nu is er jacht op zogenaamde illegalen (dat wil zeggen mensen die volgens de wet niet mogen bestaan). In de tweede wereldoorlog hebben de Christenen (gemeente Putten) een splitsing gekend over Romeinen 13, wel of niet de Duitse wet en overheid volgen. De weg naar democratie gaat immer over de grenzen van wat nu wettelijk is. Een wet is een dynamisch maatschappelijk fenomeen.
Karim Maarek (GroenLinks, Oud-West): Burgerlijke ongehoorzaamheid is zeker verdedigbaar in een goed functionerende democratie en is zelfs bij tijd en wijle onmisbaar. Dat wil niet zeggen dat deze wetsovertreders dan ook niet gestraft moeten/kunnen worden. Er moet plaats zijn om ook op onorthodoxe wijze(n) de rechtsstaat en grote belangen daarvan te verdedigen. In het geval van Wijnand ging het om een minister die net zo goed fout zat. Want wat is erger, het door ons allen democratisch gekozen parlement willens en wetens verkeerd informeren of een inbraak plegen om dat aan het licht te brengen? Is de ene daad crimineler dan de ander?
Aaron Moscoviter (GroenLinks, Bos en Lommer): Duyvendak kan geen raadslid (meer) worden omdat: 1. Hij meegewerkt heeft aan persoonlijke bedreigingen door openbaar maken adressen, 2. Hij zelf heeft aangegeven geen Kamerlid meer te kunnen zijn, dan kun je ook geen raadslid zijn.
Wanda Pelt (GroenLinks, Zuideramstel): Ik baal ervan dat handelingen van individuen steeds meer onder de loep worden gelegd en ingeperkt, terwijl de staat/regering zelf in het groot allerlei wetten en verdragen met voeten treedt, zoals het opsluiten van asielzoekers en kinderen en het discrimineren bij gezinsmigratie, zelfs als ze door rechters, Europees Hof, mensenrechtenorganisaties en VN-comité's veroordeeld wordt. En dan zou je dat allemaal maar moeten accepteren. In laatste instantie moet ieder mens zijn eigen geweten volgen.
T. Stor (VVD, Geuzenveld): Altijd binnen de gestelde wettelijke regels.
Ivo Stumpe (AADG, Centrum): Als je de redenatie van Van der Burg volgt, was Gerrit van der Veen ook maar gewoon een brandstichter! Je moet altijd eerst een morele afweging maken en dan een politieke en tenslotte een juridische. Niets doen is soms veel erger dan de wet overtreden. De wet loopt per definitie achter op de politiek terwijl de heersende macht per definitie de bescherming van de wet geniet. Met goed of slecht heeft dat helemaal niets te maken.
Yanni van der Velde (Buurt en Westerpark): Dat hij achteraf zegt dat hij het niet had mogen doen neem ik hem het meest kwalijk.
Afbeelding: GroenLinksjongeren bedrijven clandestiene guerrilla gardening op de Stadhouderskade. Foto van website. Op 11 september organiseert GroenLinks een politiek café over grenzen aan actie. Op 28 september wordt in de Balie een verkiezing van de beste actie uit de jaren tachtig gehouden.
Nieuws uit Amsterdam ontvangen? Klik hier
|