Nieuws uit Amsterdam

11 april 2007 - Door zomaar bij mensen thuis te controleren schendt de sociale dienst het Europees Verdrag voor de Mensenrechten (EVRM). De 1,3 kilo wiet die bij een bijstandsontvanger werden gevonden mogen daarom niet als bewijs worden gebruikt, zo bepaalde de Centrale Raad van Beroep vandaag.

De uitspraak betekent dat Amsterdam moet stoppen met de grootschalige controles bij bijstandsontvangers in hun huidige vorm. Deze controles zijn volgens voormalig wethouder Ahmed Aboutaleb een effectief middel om fraude te bestrijden. Volgens critici worden bijstandsontvangers onfatsoenlijk behandeld.

De Centrale Raad van Beroep vindt dat de privacy van bijstandsontvangers alleen mag worden geschonden als er een concrete aanwijzing is dat ze onvolledige of onjuiste informatie hebben gegeven. In andere gevallen moeten ze het recht hebben om een huisbezoek te weigeren.

De sociale dienst moet ze bovendien goed informeren over hun rechten. In het Amsterdamse geval zou de cliënt volgens de controleurs hebben verklaard: “U legt me de reden uit van het huisbezoek. Ik begrijp dat”. De cliënt ontkent dat het zo is gegaan. De Centrale Raad van Beroep twijfelt aan de geloofwaardigheid van de controleurs.

De instantie vindt verder dat de handelwijze van de gemeente zodanig indruist tegen wat je van een behoorlijk handelende overheid mag verwachten, dat het verkregen bewijs - de 1,3 kilo wiet - als ‘verboden vrucht’ moet worden opgevat en dus niet als bewijs mag worden gebruikt.

De Bijstandsbond heeft zich al lange tijd verzet tegen de manier waarop mensen thuis worden gecontroleerd. Als tegenactie startte men het project Controleurs in Beeld (foto), waarbij controleurs werden gevolgd tijdens hun werkzaamheden en foto’s werden gemaakt.

Piet van der Lende van de Bijstandsbond is blij met de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Wel waarschuwt hij dat gemeenten misschien op zoek gaan naar aanleidingen om toch ongevraagde huisbezoeken af te mogen leggen.

Zo kan een fout in de adresgegevens al worden aangegrepen om te gaan controleren. “Maar wie heeft z’n administratie zo strak op orde dat er geen enkele fout in zit?”, aldus Van der Lende.

Aboutaleb, tegenwoordig staatssecretaris van Sociale Zaken, heeft al aangekondigd dat hij zonodig de wet zal aanpassen om te zorgen dat de huisbezoeken toch mogelijk blijven. Die route lijkt echter kansloos. Van der Lende wijst erop dat de Centrale Raad van Beroep zich baseert op het EVRM en dat gaat voor nationale wetgeving.

Eerder bestempelde de ombudsman de manier waarop de sociale dienst controles uitvoert bij mensen thuis al als ‘niet behoorlijk’.

“Ik heb geen medelijden met mensen die opzettelijk frauderen, laat ik dat voorop stellen. Maar niet achter elke voordeur schuilt een fraudeur. Dit moet fatsoenlijker”, zo reageerde destijds de toenmalige vice-voorzitter van de FNV Ton Heerts, nu Kamerlid voor de PvdA.

Uitspraak. Zie ook: Huisbezoek volgens de schoonmoedernorm

Nieuws uit Amsterdam ontvangen? Klik hier

Dit is de oude website. Nieuwe berichten vindt u hier