Vooral Osdorp en De Baarsjes mobiliseren kiezers
Dirk Kloosterboer
17 januari 2006 - Er zijn grote verschillen
in de moeite die stadsdelen doen om te zorgen dat mensen gaan stemmen
op 7 maart. Osdorp en De Baarsjes lopen hierin voorop, zo blijkt
uit een onderzoek van Nieuws uit Amsterdam. De hoogte van de opkomst
kan belangrijke consequenties hebben voor het beleid in Amsterdam.
Osdorp heeft het grootste budget voor opkomstbevordering, namelijk
62.000 euro. In andere stadsdelen varieert dit van 10.000 tot 45.000
euro, terwijl er ook stadsdelen zijn die helemaal geen geld hebben
gereserveerd. Het totale bedrag ligt in de buurt van 300.000 euro
(zie tabel).
Osdorp steekt het geld onder meer in promotieteams die folders
en hebbedingen uit gaan delen in winkelcentra. Ook wordt een groots
opgezette verkiezingsavond georganiseerd in de Meervaart. In samenwerking
met de VMBO-scholen worden cursussen georganiseerd voor jongeren.
Stadsdeel De Baarsjes onderscheidt zich door de intensieve manier
waarop maatschappelijke organisaties worden betrokken bij de opkomstbevordering.
Het stadsdeel is bij ongeveer twintig organisaties langsgegaan om
te horen wat zij nodig hebben om kiezers te mobiliseren. Ook heeft
het stadsdeel buurtoverleggen bezocht en in samenwerking met het
opbouwwerk vierhonderd actieve bewoners aangeschreven.
SMS-DIENST
Ongeveer de helft van het budget van De Baarsjes is gereserveerd
voor initiatieven van vrijwilligersorganisaties, die vijfhonderd
euro kunnen krijgen per activiteit die ze organiseren. Hiervan wordt
gebruik gemaakt door organisaties van migranten, vrouwen, jongeren
en ouderen. Ook werkt het stadsdeel samen met aanbieders van taalcursussen
en met een basisschool.
Slotervaart en Zuidoost hebben de lat voor zichzelf het hoogst
gelegd: zij willen proberen om de opkomst met tien procentpunt te
verhogen ten opzichte van vier jaar geleden. Slotervaart wil in
ieder geval de opkomst in Zuideramstel evenaren, traditioneel het
stadsdeel waar het meeste mensen gaan stemmen. De Baarsjes mikt
op een stijging van vijf procentpunt, Oud-West waarschijnlijk op
3 procentpunt. De overige stadsdelen hebben zich alleen vastgelegd
op een stijging, of hebben helemaal geen doelstelling.
Stadsdeel Zuidoost richt zich vooral op jongeren, die via een website
worden uitgenodigd om zelf ideeën aan te leveren. Oud-West
organiseert een uitmarkt-achtig stadsdeelspektakel, en overweegt
om jongeren via een sms-dienst te benaderen. Geuzenveld schakelt
oud-buurtbewoner Henk Spaan in. Zuideramstel (foto) organiseert
chatsessies met raadsleden en een publieke verantwoordingsbijeenkomst.
Los van de opkomstbevordering organiseren verschillende stadsdelen
curussen die de politieke betrokkenheid van de bewoners moeten vergroten.
In De Baarsjes gebeurt dit onder het motto ‘verander uw buurt
en begin daar vandaag mee’. Cursisten spreken met raadsleden,
de griffier en een activist, en ze dienen een burgerinitiatief in
dat wordt behandeld door de deelraad.
GROTE STEDEN
Amsterdam stemt dit jaar voor het eerst met een stemcomputer in
plaats van het rode potlood. In de meeste stadsdelen krijgen bewoners
de kans om te oefenen met de computer. Veel stadsdelen bieden verder
in samenwerking met het Instituut voor Publiek en Politiek een stemwijzer
aan.
De gemeente brengt samen met de stadsdelen een verkiezingskrant
uit. Verder geeft ze voorlichting over de nieuwe stemcomputer en
organiseert ze misschien nog specifieke activiteiten gericht op
jongeren. Op gemeentelijk niveau is geen doelstelling geformuleerd
ten aanzien van de opkomst.
Ter vergelijking, Den Haag heeft 250.000 euro uitgetrokken voor
een campagne die mede op jongeren is gericht en waarbij onder meer
dj’s en clubs worden ingeschakeld. De gemeente hoopt verder
extra kiezers te trekken door bewoners zelf te laten bepalen in
welk stemlokaal ze hun stem uitbrengen.
Rotterdam maakt pas eind januari bekend welke activiteiten dit
jaar zullen plaatsvinden. In ieder geval worden jonge filmers ingeschakeld
om korte animatie- of reclamefilmpjes te maken. In het verleden
heeft Rotterdam succesvolle campagnes gevoerd om migranten naar
de stembus te lokken.
BELANGEN
De praktijk leert dat een effectieve campagne de opkomst kan verhogen
met tien procentpunt of meer. Dit vereist wel een intensieve en
gerichte aanpak, waarbij burgers op grote schaal persoonlijk worden
aangesproken om ze over te halen om te gaan stemmen. Goede praktische
informatie en mogelijkheden om te oefenen met stemcomputers kunnen
het effect verder vergroten.
Normaal gesproken is de opkomst het laagst in wijken waar veel
mensen wonen met een laag inkomen en een lage opleiding. Als deze
mensen niet gaan stemmen, dan kan de overheid het zich permitteren
om minder rekening te houden met hun belangen.
Uit internationale onderzoeken blijkt dan ook dat lage opkomsten
samengaan met overheden die vooral de belangen dienen van de rijkere
bewoners. Hoe lager de opkomst, hoe lager de belastingen en hoe
minder er wordt geïnvesteerd in sociaal beleid.
De gegevenstabel bij dit artikel is hier
te vinden. Enkele voorbeelden van verkiezingswebsites: Amsterdam,
De
Baarsjes, Zuidoost.
|